Tác Giả Nguyễn Khắc Thuần

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 33 - Giành Được Nghệ An

“Giành Được Nghệ An” dựng lại toàn bộ khung cảnh lịch sử hào hùng của quân và dân Lam Sơn trong cuộc chiến với nhà Minh xâm lược để giành lại đất Nghệ An. Việc giành lại được Nghệ An là một bước tiến có tính chiến lược trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn ngày nào.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 39: Ông Nghè Ông Cống

Lịch sử giáo dục và thi cử Nho học ở nước ta bắt đầu có từ thời Lý nhưng đến thời Lê sơ (1428-1527) là thời thịnh đạt và chính quy nhất. Các vua thời Lê sơ đều coi thi cử Nho học là cơ sở chủ yếu để tuyển chọn quan lại.

Ở thời này, những người cầm quyền có bằng cấp Nho học cao hơn so với các thời khác. Người xưa từng học thế nào và thi cử ra sao? Tập sách nhỏ này muốn mượn những quy định và những kết quả thực tế của thời Lê sơ để góp phần trả lời câu hỏi này.

Công trình Lịch sử Việt Nam bằng tranh ra đời nhằm mục đích giới thiệu lịch sử nước nhà một cách ngắn gọn, sinh động, có hệ thống, qua nhiều truyện kể súc tích và bằng những tranh vẽ minh hoạ.

Bộ sách tranh nhiều tập này cố gắng phản ánh con người đất nước Việt Nam theo đúng tiến trình lịch sử với không gian, vǎn hoá, y phục, tính cách phù hợp với từng thời kỳ, từng triều đại cụ thể.

Bộ lịch sử Việt Nam bằng tranh dự kiến thực hiện xuyên suốt từ ngời cổ Việt Nam qua các thười đại đồ đá, đồ đồng đến thời kỳ Hùng Vương dựng nước trải qua hàng ngàn nǎm Bắc thuộc đến thời kỳ độc lập tự chủ của các triều đại Ngô, Đinh, Lê, Lý, Trần, Lê, Nguyễn và cuối cùng là hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước vừa qua.

Bộ sách được chia làm nhiều tập, mỗi tập viết về một thời kỳ hay một nhân vật, một vấn đề tiêu biểu của thời kỳ đó. Mỗi tập có cấu trúc độc lập riêng nhưng hài hoà trong một tổng thể chung là Lịch sử Việt Nam. Trong quá trình biên soạn, các tác giả còn chú ý thể hiện các đặc điểm vưǎn hoá, lễ hội phong tục tập quán tiêu biểu của từng thời kỳ lịch sử

Dưới sự giúp đỡ của Nguyễn Xí và Đinh Liệt – hai bậc công thần của vua Lê Thái Tổ, Lê Tư Thành lên vua, tức là vua Lê Thánh Tông, lấy niên hiệu là Quang Thuận. Lên ngôi sau một biến cố chính trị lớn, lòng người đang lung lạc, các công thần người thì ẩn dật, người thì bị hàm oan, trong triều nhan nhản kẻ bất tài, vua Lê Thánh Tông nhanh chóng ổn định được lòng dân, tiến hành cải cách trong mọi lĩnh vực như văn hóa, giáo dục, quân sự, … Không những vậy, người còn đích thân chinh phạt Chiêm Thành, mở rộng bờ cõi biên cương nưới ta. Vì vậy, người được suy tôn là bậc minh quân, tiếng tốt vang truyền mãi tận muôn đời:

“Đời vua Thái Tổ, Thái Tông

Con bế con dắt, con bồng, con mang…”

Đời vua Thái Tổ, Thái Tông

Thóc lúa đầy đồng, trâu chẳng buồn ăn …”

(Ca dao)

Những nội dung trên được truyền tải trong tập 38 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh “Vua Lê Thánh Tông” phần lời do Nguyễn Khắc Thuần biên soạn, phần hình ảnh do Nguyễn Huy Khôi thể hiện.

Nhà xuất bản Trẻ xin trân trọng giới thiệu tập 38 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh.

Bộ sách Lịch sử Việt Nam bằng tranh kể chuyện lịch sử Việt Nam bằng một phong cách ngắn gọn, hấp dẫn và có hệ thống qua những câu chuyện và những bức tranh đẹp. Phiên bản mới này được tô màu rất công phu. Sách được chăm chút khâu thiết kế, với ruột và bìa đẹp, vừa hiện đại vừa đậm bản sắc Việt.

Trong thắng lợi của nghĩa quân Lam Sơn, không thể không nhắc đến Nguyễn Trãi. Tham gia nghĩa quân Lam Sơn, ông trở thành mưu sĩ, đất nước hòa bình, ông trở thành công thần. Tuy nhiên, năm 1442, ông cùng toàn bị tru di tam tộc trong vụ án Lệ Chi viên. Mãi đến năm 1464, vua Lê Thánh Tông mới xuống chiếu giải oan cho ông.

"Sự lộng hành của bọn xu nịnh, sự giảo hoạt của bọn cơ hội và sự tự mãn của những người vừa được trao chức tước lớn... khiến cho Nguyễn Trãi vô cùng lo âu. Những cái chết oan ức của Trần Nguyên Hãn, Phạm Văn Xảo và Lưu Nhân Chú... khiến cho ông xót xa, đau đớn. Và đúng lúc ấy, đến lượt Nguyễn Trãi cũng bị gièm pha, khích bác..."

(Trích tác phẩm)

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 34 - Bao Vây Thành Đông Quan

Sau khi làm chủ được một vùng rộng lớn và liên hoàn từ Thanh Hóa trở vào phía Nam, nghĩa quân Lam Sơn đã chuyển sang một giai đoạn chiến đấu hoàn toàn mới: chủ động tiến công và tiêu diệt địch bằng những trận quyết chiến chiến lược có quy mô lớn để rồi tiến đến quét sạch quân thù ra khỏi bờ cõi.

Từ chiến thắng Tốt Động – Chúc Động, nghĩa quân Lam Sơn đã tiến hành bao vây và tấn công thành Đông Quan, cứ điểm cuối cùng của giặc Minh trên đât nước ta.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 35 - Hội Thề Đông Quan

Sau trận chiến thắng chiến lược Chi Lăng – Xương Giang, đường đến chiến thắng trọn vẹn đã không còn xa với nghĩa quân Lam Sơn. Vấn đề đặt ra bấy giờ không còn là những trận đánh ác liệt mà là nghệ thuật kết thúc chiến tranh, tạo dựng được nền thái bình muôn thuở. Và sử sách đã trân trọng ghi nhận sự khéo léo, thiên tài của Lê Lợi, Nguyễn Trãi, của các lãnh tụ Lam Sơn trong việc khôn khéo kết thúc chiến tranh, tránh cho đất nước khỏi hiểm họa binh đao lâu ngày.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 32 - Gian Nan Lúc Khởi Đầu

Dành riêng để giới thiệu những nội dung chủ yếu nhất trong giai đoạn chiến đấu đầu tiên của nghĩa quân Lam Sơn. Giai đoạn mà Nguyễn Trãi đã đúc kết trong Bình Ngô đại cáo: Trời lấy khốn khổ thử ta để trao trọng trách/ Nên ta càng cố sức vượt gian nan.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Họ Khúc Dựng Nền Tự Chủ - Bản Màu

Từ năm 179 trước Công nguyên, sau thất bại của An Dương vương trong cuộc kháng chiến chống Triệu Đà xâm lăng, lịch sử nước ta bắt đầu bước vào giai đoạn đau thương lâu dài nhất - thời Bắc thuộc. Và cũng kể từ đó, bất chấp mọi hy sinh, gian khổ, không ít các bậc anh hùng hào kiệt đã lãnh đạo nhân dân ta vùng lên, lập nên những kỳ tích.

Tuy nhiên, tất cả những thắng lợi của Hai Bà Trưng, Triệu Thị Trinh, Lý Bí, Phùng Hưng, v.v. vẫn chưa đủ sức lật nhào vĩnh viễn toàn bộ ách thống trị của phương Bắc và giành lại độc lập cho dân tộc.

Từ khoảng giữa thế kỷ 9 trở đi, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhà Đường ngày một suy yếu, khả năng sụp đổ ngày một rõ dần. Thời cơ đến, Khúc Thừa Dụ đã xuất hiện đúng lúc, nắm lấy cơ hội dựng nền tự chủ, đặt cơ sở cho nền độc lập của dân tộc Việt sau 1.000 năm Bắc thuộc.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Họ Khúc Dựng Nền Tự Chủ - Bản Màu - Bìa Cứng

Từ năm 179 trước Công nguyên, sau thất bại của An Dương vương trong cuộc kháng chiến chống Triệu Đà xâm lăng, lịch sử nước ta bắt đầu bước vào giai đoạn đau thương lâu dài nhất - thời Bắc thuộc. Và cũng kể từ đó, bất chấp mọi hy sinh, gian khổ, không ít các bậc anh hùng hào kiệt đã lãnh đạo nhân dân ta vùng lên, lập nên những kỳ tích.

Tuy nhiên, tất cả những thắng lợi của Hai Bà Trưng, Triệu Thị Trinh, Lý Bí, Phùng Hưng, v.v. vẫn chưa đủ sức lật nhào vĩnh viễn toàn bộ ách thống trị của phương Bắc và giành lại độc lập cho dân tộc.

Từ khoảng giữa thế kỷ 9 trở đi, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhà Đường ngày một suy yếu, khả năng sụp đổ ngày một rõ dần. Thời cơ đến, Khúc Thừa Dụ đã xuất hiện đúng lúc, nắm lấy cơ hội dựng nền tự chủ, đặt cơ sở cho nền độc lập của dân tộc Việt sau 1.000 năm Bắc thuộc.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 36 - Sáng Lập Triều Lê

Sau khi thực hiện các biện pháp ngoại giao cần thiết để xoa dịu nỗi nhục bại trận của nhà Minh, Lê Lợi lên ngôi hoàng đế, mở đầu triều Hậu Lê, bắt tay vào việc tái thiết lại đất nước sau những năm tháng dài bị tàn phá nặng nề dưới ách đô hộ của nhà Minh.

Triều Hậu Lê trên danh nghĩa tồn tại 300 năm, chia làm ba thời kì khác nhau: Lê sơ, Lê Trung hưng, Lê mạt. Giai đoạn Lê sơ kéo dài đúng 100 năm và trong suốt thời kỳ này, các vua Lê đều nắm trọn quyền hành, cũng là thời kỳ huy hoàng nhất trong lịch sử cổ trung đại Việt Nam.

Dù có những cải cách về kinh tế, văn hóa, hành chính, … nhưng cũng có lúc triều Lê vấp phải sự khó khăn, khủng hoảng, … nhưng với sự phò trợ của các công thần cùng với sự xuất hiện của bậc minh quân Lê Thanh Tông đã giữ vững được cơ nghiệp của triều Lê.

Những nội dung trên được truyền tải trong tập 36 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh “Sáng lập triều Lê” phần lời do Nguyễn Khắc Thuần biên soạn, phần hình ảnh do Nguyễn Huy Khôi thể hiện.

Nhà xuất bản Trẻ xin trân trọng giới thiệu tập 36 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh.

“Sự tàn bạo của giặc Minh” ghi lại tội ác và những năm tháng đau thương của cả dân tộc ta trong thời kỳ bị quân Minh đô hộ. Đó là những năm đầu của cuộc chiến đấu gian khổ nhưng đầy hào hùng của cha ông ta thuở ấy.

A History Of Vn In Pictures - Nguyễn Trãi

Nguyễn Trãi was born in a time of turmoil. He understood his time like no one else. It was this wisdom that brought him to Lam Sơn where he helped the forces achieve the ultimate victory and liberate the country.

In a peaceful period, Nguyễn Trãi  wanted to help rebuild the country after the destruction of war. However those who had once fought with him then turned against him. Disillusioned with life at the court, he retreated to live a reclusive life, away from everything.

But he was not meant to retire in peace. He was wronged in a most horrific way. The mystery of Lệ Chi Viên (the Lychee Garden) saw Nguyễn Trãi accused of regicide. The punishment for which was the execution of Nguyễn Trãi along with most members of his extended family  (tru di tam tộc- literally the killing of three generations).

In 1464 Emperor Lê Thánh Tông cleared Nguyễn Trãi’s name. His descendents were no longer banished and his poetry was collected. The Emperor decorated Nguyễn Trãi with his well known verse “Ức Trai tâm thượng quang khuê tảo” - meaning “the heart of Ức Trai [Nguyễn Trãi’s pen name] is as bright as the morning star.”

In the spring of the year Mậu Tuất (1418), Lê Lợi took the title Bình Định Vương (“Pacifying King”), led his troops and united the people to protect the country in the Lam Sơn uprising. 

The early days of Lam Sơn were difficult but the troops always kept their faith in the ultimate victory.

Mùa xuân năm Mậu Tuất (1418), Lê Lợi cùng các hào kiệt phất cờ khởi nghĩa Lam Sơn. Ở buổi đầu khởi nghĩa, nghĩa quân phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng họ vẫn giữ vững niềm tin sắt đá vào thắng lợi cuối cùng của cuộc khởi nghĩa.

Thời kỳ hoạt động ở núi rừng Thanh Hóa là giai đoạn khó khăn nhất của khởi nghĩa Lam Sơn - vừa chống giặc Minh, vừa chống Ai Lao. Đối mặt với sự vây khốn của kẻ thù, nghĩa quân đã bao lần lâm vào tình thế hiểm nghèo: ba lần rút chạy lên núi Chí Linh, thiếu quân lương, binh sĩ hao hụt, quân tâm lung lay,... Dù vậy, nghĩa quân vẫn giương cao ngọn cờ kháng chiến, tin vào thắng lợi tương lai.