Tác Giả Lão Tử

Lão Tử Đạo Đức Kinh

Lão Tử là người huyện Khổ, nước Sở, sống trong thời Xuân Thu Chiến Quốc. Tương truyền ông là người viết bộ sách Đạo Đức Kinh, chủ yếu bàn về Đạo học và cách sống để hòa hợp với Đạo.

Ở Việt Nam, có rất nhiều nhà nghiên cứu đã dịch và bình chú về cuốn Đạo Đức Kinh của Lão Tử. Nhờ những cách hiểu và khám phá mới mẻ của mỗi nhà nghiên cứu mà nội dung quyển Đạo Đức Kinh ngày càng trở nên phong phú và nhiều màu sắc. Nhà xuất bản Trẻ xin giới thiệu đến quý độc giả hai cuốn sách Lão Tử Đạo Đức Kinh và Lão Tử tinh hoa. Lão Tử Đạo Đức Kinh được học giả Nguyễn Duy Cần dịch trực tiếp từ bản gốc tiếng Trung Quốc, có kèm theo phần chú giải để độc giả tiện theo dõi. Lão Tử tinh hoa là cuốn sách bàn rộng ra về những nội dung cốt lõi của Đạo Đức Kinh. Trân trọng giới thiệu đến quý độc giả cả nước.

Triết học của Lão Tử là một sự phản động của tình hình suy đồi xã hội Trung Quốc về hai thế kỷ 5, 6 trước Thiên Chúa giáng sinh. Muốn cho thiên hạ trở lại đạo đức, Lão Tử đã mượn hai chữ ấy để chỉ hai vật sinh dưỡng của vạn vật. Đạo là vật nguyên thủy duy nhất sinh ra Đức và vạn vật, rồi vạn vật lại trở về Đạo theo luật thiên nhiên và công bằng không bị một sức gì sai khiến.

Vũ trụ của Lão Tử là một vũ trụ vô thần. Lão Tử nhận thấy thiên nhiên bao giờ cũng

có lợi, can thiệp vào việc thiên nhiên thì có hại, nên đề xướng thuyết “vô vi”, trừ khử triệt để những cái mà người ta gọi là văn hóa, văn minh ở trên đời, trở lại thói thuần phác của đời mông muội; cá nhân lấy đạo tu thân, lấy đức bất tranh cư xử với mọi người; kẻ cầm quyền lấy đạo cảm hóa dân chúng, dùng hòa binh, vô sự lấy thiên hạ.

Lão Tử ở vào một thời đại trọng lễ nghi, lề lối, nhưng không có một thành kiến nào. Đối với bao nhiêu phong tục phong hóa đương thời, Lão Tử đã xét theo nguyên tắc nhất định của lý thuyết mình. Vì vậy, chủ trương của Lão Tử hết sức táo bạo, kịch liệt không khác phương pháp cách mệnh, nhiều chỗ thực là quá đáng và không thể thực hành được. Nhưng đó cũng là một cái thông bệnh của những sự phản động như người phương Tây thường nói.

Đạo đức kinh là một trong những tác phẩm cổ điển quan trọng nhất trong lịch sử văn hóa nhân loại. Đạo đức kinh tương truyền do Lão Tử biên soạn dưới thời Xuân thu - Chiến quốc.

Từ lâu, tác phẩm đã không còn là một tác phẩm xa lạ với độc giả thế giới. Trong hàng ngàn năm qua, đã có rất nhiều học giả nghiên cứu, viết sách bình luận về quyển sách nhỏ này. Hiện nay đã có hơn 60 bản dịch Anh ngữ, hơn 50 bản dịch Pháp ngữ và nhiều bản dịch ra các ngôn ngữ khác.

Ở Việt Nam hiện nay cũng có đến 4, 5 bản dịch Việt ngữ. Tuy nhiên, phần lớn độc giả không đọc thẳng vào văn bản mà chỉ đọc lời bàn của các dịch giả. Có lẽ vì thế nên nhiều người hiểu sai về Đạo đức kinh.

Đạo đức kinh là một thi phẩm với các câu thơ ngắn gọn, thường có vần và nhịp điệu để tạo hứng thú cho người đọc. Quyển sách bao gồm 81 chương được chia thành hai phần chính là: Đạo kinh và Đức kinh. Nội dung cuốn sách xoay quanh cách vấn đề triết học phương Đông như "Đạo", "Đức", "Vô vi" và "Phản phục".

Tác phẩm chứa đựng những kinh nghiệm của cổ nhân mà người đọc đã quen thuộc qua những câu thành ngữ, tục ngữ thường ngày. Độc giả sẽ tìm lại được phần cơ sở tư tưởng mà họ từng được học qua thơ văn, sách vở Việt Nam và Trung Hoa một cách sâu sắc nhất.

Tư tưởng Đạo đức kinh thật đơn giản nhưng thâm sâu vi tế. Vì thế, người xưa thường dùng cụm từ “ngoại vương nội thánh” để kết luận về nội dung của Đạo đức kinh: Đó là cái học của vương hầu, quân tử khi ra ngoài và cũng là cái học của bậc thánh nhân khi lui về.

Phiên bản Đạo đức kinh này được trình bày bằng 3 thứ tiếng : Hán, Việt, Anh; dịch dựa trên văn bản cổ nhất hiện nay được khai quật vào cuối năm 1973, trong ngôi cổ mộ của viên thái thú Trường Sa thời nhà Hán được chôn vào ngày năm 168 TCN ở thôn Mã Vương Đôi, Hà Nam, Trung Quốc.

Minh họa trên bìa sách sử dụng trích đoạn của bức Sơn kính xuân hành (山径春行图) do Mã Viễn (1160-1225) thực hiện. Bức họa miêu tả một văn nhân tự nhiên tự đắc chậm rãi bước trên đường núi mùa xuân. Xung quanh là cảnh vật sinh động tràn đầy sức sống. Chim hót hoa nở, xuân ý dào dạt, nhưng cũng vô cùng thanh thản điềm tĩnh. Con người và thiên nhiên hòa trộn vào nhau.

+Dịch giả Vũ Thế Ngọc chia sẻ :

« Đạo đức kinh phải là cuốn sách gối đầu giường của các nhà lãnh đạo mọi cấp, mọi ngành. Nếu thấm nhuần tư tưởng của Đạo đức kinh, người lãnh đạo quốc gia hay công ty, doanh nghiệp sẽ hiểu mình, hiểu người, thoải mái và yêu đời hơn. Tri thức nội tại của Đạo đức kinh sẽ giúp họ nhìn rõ bản sắc của nền văn hóa truyền thống trước trào lưu Tây phương hóa. Vì thế, họ sẽ nhìn nhận sự việc rõ ràng hơn, làm được nhiều điều ơn ích hơn nữa. Và quan trọng nhất là đối trị được căn bệnh trầm kha của thời đại: vong bản và tha hóa. »