Tác Giả Lý Tứ

“Chuyện chi đây” cuốn sách thứ 2 của thầy Lý Tứ sau cuốn “Câu chuyện trên mây” do Thái Hà xuất bản, cuốn sách tập hợp hơn 70 câu hỏi và cách trả lời trực diện, thẳng thắn, dễ hiểu về Phật đạo và cuộc sống của thầy Lý Tứ giúp độc giả sẽ hiểu thêm về đạo Phật.

Trong cuốn sách có rất nhiều vấn đề mà bạn đọc quan tâm, ví dụ như thế nào là tu đúng tu sai, đã được thầy cắt nghĩa như sau: Một chữ tu, chưa nói được điều gì. Trong đời có rất nhiều phép tu, cách tu. Mỗi phép tu, cách tu đều có con đường (đạo lộ) và đích đến (cứu cánh) riêng của nó. Tất nhiên, con đường này không thể dẫn đến mục tiêu kia. Ví dụ: Muốn đến ngôi làng ở hướng Tây, không thể đi trên con đường dẫn đến hướng Đông, không thể dùng thuốc đau bụng trị nhức răng... và biết rằng, trên đời không hề có một thứ thuốc chữa lành mọi căn bệnh, đây là lý do vì sao Phật đạo có rất nhiều phương tiện.

Vì thế, chỉ khi nào người ta đưa ra mục tiêu tu tập của bản thân là gì, sau đó mới có thể xét đến con đường người ấy đang đi (đang tu) là đúng hay sai. Giống như (thầy thuốc) có biết người ấy bệnh gì, mới nói rằng thứ thuốc mà bệnh nhân đang uống là đúng hay sai.

Trường hợp câu hỏi của bạn có nội dung, chủ đích thật sự là: Tôi muốn thành tựu các mục tiêu của Phật đạo, làm thế nào để biết rằng những điều tôi đang tu tập trong hiện tại (so với mục tiêu của Phật đạo) là đúng hay sai?

Mình xin trả lời:

Phật đạo có bốn mục tiêu, hay bốn điều cơ bản ta quen gọi là bốn đế, đó là Khổ đế; Tập đế; Diệt đế và Đạo đế. Người tu hành muốn biết tu đúng hay sai, phải căn cứ vào bốn mục tiêu nêu trên. Bốn đế chính là mực thước, là giáo trình tu học từ thấp lên cao của Phật đạo.

Nếu trong quá trình tu hành, những phương tiện nào giúp ta lần lượt thành tựu các mục tiêu nêu trên (hết Khổ, dứt Tập, chứng Diệt, tu Đạo), giúp ta nắm vững giáo trình tu tập của từng giai đoạn... thì biết chắc rằng, con đường ta đang đi là đúng.

Ngược lại, con đường nào không giúp ta thành tựu một hay những điều đã nêu, không giúp ta thông suốt giáo trình tu tập trước mắt, nhất định bản thân phải coi lại phương tiện mình đang tu học. Cụ thể bốn mục tiêu của Phật đạo như sau:

● Mục tiêu thứ nhất, hết Khổ

Mục tiêu này khi đạt được tám món khổ nhân sinh là: Sanh khổ; Lão khổ; Bệnh khổ; Tử khổ; Ái biệt ly khổ; Oán tắng hội khổ; Cầu bất đắc khổ và cuối cùng là Ngũ ấm xí thịnh khổ sẽ giảm thiểu đến mức thấp nhất, hoặc chấm dứt vĩnh viễn (Bạn có thể tìm hiểu ý nghĩa của tám món khổ này trên Google).

● Mục tiêu thứ hai, dứt Tập

Sau khi hết khổ, người tu hành trong Phật đạo phải tinh tấn giải quyết mục tiêu thứ hai, đó là chấm dứt phiền não, kiết sử, lậu hoặc... Thành tựu mục tiêu này, “Vô lậu quả” sẽ xuất hiện.

- Vô lậu là: Phiền não, kiết sử và ngu si không còn rỉ chảy làm che mờ tâm trí.

- Kiết sử gồm mười món là: tham; sân; si; mạn; nghi; thân kiến; biên kiến; kiến thủ; giới cấm thủ và tà kiến.

- Lậu hoặc gồm ba cảnh giới: dục lậu; hữu lậu và vô minh lậu.

- Ngu si hay vô minh thế gian gồm: Nhuận chi vô minh và Căn bản vô minh; Vô minh xuất thế có Vô minh trụ địa.

● Mục tiêu thứ ba, chứng Diệt

Mục tiêu này thuộc về Xuất thế gian. Có nghĩa, sau khi đã thực hiện hai mục tiêu trên, tâm và trí người tu hành lúc này không còn u tối, như trời hết mây, như người hết mù... bây giờ sẽ được Thiện tri thức khai thị để vị ấy thấy được Bổn tâm và Bổn tánh, nói nôm na là “minh tâm kiến tánh”. Sau khi thấy hai thứ ấy, vị tu hành hoàn thành mục tiêu tự độ, gọi là chứng Diệt đế hay thành tựu Xuất thế gian pháp.

● Mục tiêu thứ tư, tu Đạo

Sau khi phần tự cứu đã xong... vị tu hành tiếp tục tinh tấn để đạt được mục tiêu còn lại của Phật đạo, đó là: Học trí tuệ để giúp người, ta quen gọi là học Nhất Thiết Trí hay học Bát Nhã Trí, giống Thiện Tài Đồng Tử hay Tát Đà Ba Luân ngày xưa đi học được ghi lại trong kinh. Học xong Đạo đế, người này thành tựu đạo quả Xuất thế gian thượng thượng (Xem kinh Đại Niết bàn).

Ta có thể hiểu sự học của giai đoạn này giống như người đã học xong phổ thông trung học, nay tiếp tục học sư phạm để có thể đi làm thầy giáo. Hoặc giống như người đã tìm được một khối vàng cực lớn, nay đi học nghề kim hoàn để tự thân có thể làm thành các món trang sức như cà rá, dây chuyền... đem ra nhân gian bố thí theo sở thích của từng người.

Hy vọng, những giải thích trên, có thể giúp bạn tự nhận biết con đường mình đang đi là đúng hay sai.

Các bạn... Hỏi và đáp là một nghệ thuật, Phật thường hay khen ngợi người khéo hỏi và kẻ khéo trả lời. Vì thế, nếu ta đưa ra câu hỏi không cụ thể, chủ đích không rõ ràng, câu hỏi chung chung... sẽ khó nhận được câu trả lời thỏa đáng.

Bạn đọc thân mến !!!

Cuốn Phật Giáo và Thiền các bạn đang cầm trên tay, được mình viết từ năm 2010.

Năm ấy, có một số Phật tử trẻ từ Mỹ về thăm, và mong muốn có một tài liệu Phật pháp cô đọng, nhưng đầy đủ, để họ mang về bên ấy tu tập. Thế là mình bắt tay viết cuốn Phật Giáo Và Thiền !!!

Trải qua thời gian mười năm, cuốn sách lưu hành trong nội bộ Huynh Đệ Lý Gia(1), coi như một tài liệu mang ý nghĩa giáo khoa đặc trưng của Lý Gia. Và cuốn sách đã giúp rất nhiều Huynh Đệ Lý Gia thành công trong tu tập !!!

Hôm nay, có lẽ duyên lành đã đến, cuốn sách không còn là tài sản nội bộ của Lý Gia, mà nó được phép xuất bản chính thức, do Nhà Sách Minh Thắng phát hành !!!

Về nội dung, cuốn sách được viết dưới dạng giáo trình dạy và học, nên nó hình thành theo thứ lớp từ thấp lên cao, từ cạn đến sâu, từ đại cương đến chi tiết, hướng dẫn người học từng bước tu tập cụ thể. Trong đó các khái niệm cơ bản của Phật đạo cũng được cắt nghĩa một cách rõ ràng và khoa học !!! Đây là lí do vì sao cuốn sách lại mang hình thức của một luận văn, như:

- Phần I: Tổng quan, gồm các chương: Phương pháp tiếp cận, định hướng, cơ sở lí luận...

- Phần II: Giáo lý Phật giáo và thiền, gồm các chương: Liên hệ giữa thiền và giác ngộ, thiền và ngũ triền cái, bốn đế và ba thừa, ba mươi bảy phẩm...

- Phần III: Một số khái niệm liên quan đến thiền, gồm các chương: Khái niệm nghiệp, khái niệm sám hối, khái niệm ngũ trược, khái niệm tập nhân giao báo, khái niệm ba duyên hoà hiệp, khái niệm ngã và tâm...v..v...

- Phần IV: Thiền của Phật giáo, gồm các chương: Các loại thiền, thiền và các ba la mật, thiền đốn ngộ...

- Phần V: Lịch sử Phật giáo và thiền...

- Phần VI: Chánh kiến...

Phật đạo luôn nhắc đến hai từ “viên mãn”! Ở góc nhìn nào đó, viên mãn còn mang ý nghĩa về sự toàn bích của hai thành phần chính làm nên Phật đạo, đó là Giáo tông và Tâm tông! Người xưa thường ví Giáo Tông và Tâm tông trong Phật đạo như đôi cánh của một con chim, như hai chân của một người... Con chim mà đôi cánh không hoàn hảo sẽ không thể bay cao, bay xa... Con người mà đôi chân không lành lặn, sẽ khó có thể hoàn thành hành trình dài hơi đầy khó khăn, nhiều thử thách!

Phật đạo là chân lí, mà chân lí chính là sự thật hằng hữu trong mỗi pháp... Mà, đã là sự thật hằng hữu thì không có cái được gọi là bí mật! Vì thế, cái cớ sự được gọi là “bí” chỉ xảy ra khi người ta không hiểu (điều gì đó)... Cái cớ sự được gọi là “mật” chỉ xảy ra khi người ta không thấy (điều gì đó)... Ta có thể tạm hiểu: Không hiểu gọi là bí, không thấy gọi là mật! Để con đường tu tập và giáo pháp không còn bí mật, người tu hành thành tựu Giáo tông sẽ giải quyết cớ sự bí, cho ra Thuyết thông... Thành tựu Tông thông sẽ giải quyết cớ sự mật, cho ra Tông thông! Vì thế, kinh Lăng Già Phật dạy: “Ta có hai thứ thông, Thuyết thông và Tông thông, thuyết dạy kẻ đồng mông, tông vì người tu hành...”. Tổ Huệ Năng cũng nói: “Thuyết thông và Tông thông, như mặt trời giữa hư không, duy truyền pháp kiến tánh, xuống thế phá tà tông...”. Thiết nghĩ, lời Phật (Vị khai sáng Phật đạo) và lời Tổ Huệ Năng (Vị Tổ cuối cùng được chánh truyền đạo ấy) đã nói lên sự quan trọng của Giáo tông và Tâm tông là như thế nào!?

“Chuyện trên mây” cuốn sách bao gồm 88 bài viết nhỏ của tác giả Lý Tứ viết về nhiều chủ đề khác nhau của đạo Phật như vô tu vô chứng, sở tri chướng, phiền não chướng, ăn chay hay ăn mặn v.v. Cuốn sách được chia thành rất nhiều bài nhỏ, mỗi bài nói về một vấn đề trong đạo Phật theo cách thú vị và hóm hỉnh mà vẫn sâu sắc của tác giả.

MỤC LỤC

Khai bút

1 Chúc mừng năm mới 2020

2 Bài thơ đầu năm

3 “Ăn chay” hay “ăn mặn”?

4 Chuyện về “vô tu − vô chứng”

5 Bát Nhã Tâm Kinh

6 “Độ ta” rồi mới “độ nàng”

7 Xô dẹp cái “ngã” (Lý Gia học tập)

8 Hai câu chuyện kể: 1. Cần có địa chỉ của người nhận; 2. “Vô Đối Môn” và “vàng”

9 Người bạn mới quen từ “Fanpage Lý Tứ”

10 “Bốn loại thiền” Phật dạy

11 Cảm hứng viết “Bài tráng ca bất tử”

12 Con chiên lạc bầy

13 Bảy câu hỏi về sách “Vô Đối Môn”

14 Lời tri ân “đến các vị trợ duyên năm xưa đã giúp Lý Tứ thấy được Phật đạo”

15 Cảnh báo “bọn sâu xâm hại vườn”

16 Sinh nhật Houston (USA)

17 Gợi ý lần 1 “Trò chơi trí tuệ kỳ 02/2019”

18 “Bình” và “luận”

19 Lão sư Trương Tam ‒ Những điều chưa kể

20 “Nhân quả” và “tham” trong Phật đạo

21 Có phải Phật đạo chủ trương “Triệt tiêu tất cả lòng tham”

22 Thể nhập đại đạo

23 Vấn nạn “phiền não chướng và sở tri chướng”

24 Giới thiệu mười một “bài kinh Phật”

25 Tâm sự của người ăn “lụ đạn”

26 Đẳng cấp và phong độ

27 Cảm xúc khi đọc các bài viết trả lời “Trò chơi trí tuệ” của HĐTM

28 Thực phẩm sạch

29 Kinh “thật” hay kinh “giả”

30 Tất cả chúng sanh đều có “Phật tánh” (Nhất thiết chúng sanh giai hữu Phật tánh)

31 Thành viên trung kiên “ba cõi”

32 Tám câu hỏi về ba cuốn sách “Vô Đối Môn”, “Tâm pháp”, “Phật giáo và thiền” đã xuất bản

33 Học một điều để bớt ngu một điều

34 Khái quát về 37 Phẩm trợ đạo

35 Quả ngọt Lý Gia

36 Trao đổi về “ngũ trược”

37 Con đường đưa đến an vui, đến trí tuệ

38 Đạo “xuất thế” là gì?

39 Hữu sư trí và vô sư trí; nhập pháp giới; nhập thế!

40 Tản mạn về câu nói “Tam giới như nhà lửa”

41 Dừng phân biệt ‒ Điều không thể trở thành có thể!

42 Người tu hành lấy gì làm gốc?

43 Sự khác biệt giữa giác lực - huệ lực - bát nhã lực

44 Cây bồ đề của Lý Gia

45 Tản mạn chuyện “sống chết” (phần 1)

46 Tản mạn chuyện “sống chết” (phần 2)

47 Thơ ca thời dịch dật!

48 Cách ly “tâm” để trị bịnh “phiền não”

49 Chuồn chuồn cắn rốn biết bơi

50 Mỉm cười trước cái chết

51 Phật đạo và con đường tiến hóa như pháp!

52 Kỷ niệm một mùa Phật đản

53 Phản hồi các bài viết từ “Lý Gia”!

54 Tri ân hạnh phúc

55 Chuyện bướm và tằm

56 Một phen giác ngộ

57 Viết cho những người bạn trẻ

58 Nhật kí một ngày

59 Chuyện đừng nên tin

60 Tu hành là làm cái chi

61 Hai anh “Quảng Nôm” luận bàn nghĩa “mạt pháp”

62 Hai anh “Quảng Nôm” bàn về xây dựng

63 Hai anh “Quảng Nôm” bàn chuyện sanh tử

64 Hai anh “Quảng Nôm” bàn chuyện đạo Phật và Phật pháp

65 Hai anh “Quảng Nôm” bàn luận tánh không

66 Hai anh “Quảng Nôm” bàn chuyện tu sửa

67 Hai anh “Quảng Nôm” bàn chuyện mần chi

68 Hai anh “Quảng Nôm” bàn về khác biệt

69 Hai anh “Quảng Nôm” luận về buông xả

70 Ba vị huynh đệ bàn chuyện xuất thế

71 Ba vị huynh đệ bàn chuyện đọc kinh

72 Ba vị huynh đệ luận về “ngã” và “vô ngã” 

73 Ba vị huynh đệ luận về Phật tánh

74 Chuyện người và quỷ

75 Ba vị huynh đệ bàn về giác ngộ

76 Nhặt nhạnh

77 Ba vị huynh đệ luận về kinh Kim Cang

78 Ba vị huynh đệ luận về phước đức

79 Ba vị huynh đệ bàn về tam vô lậu học  

80 Tản mạn về việc ăn độn

81 Ba vị huynh đệ bàn về lõi cây

82 Ba huynh đệ luận về “ngũ nhãn”

83 Ba vị huynh đệ luận về tâm và pháp

84 Ba vị huynh đệ luận về các tầng giác ngộ

85 Ba vị huynh đệ luận về tu tập

86 Ba vị huynh đệ luận về cực lạc

87 Trò chơi trí tuệ kỳ 12/2016: Về chánh tinh tấn

88 Trò chơi trí tuệ kỳ 04/2020: Giáo tông và tâm tông

Trích đoạn sách:

“ĐỘ TA” RỒI MỚI “ĐỘ NÀNG”

Câu chuyện xảy ra cách đây trên bảy năm, lúc ấy Lý Gia còn lèo tèo... HĐ (huynh đệ) chừng dăm ba chục!

Một hôm, mình và một vị HĐ còn rất trẻ rủ nhau đi nhâm nhi cà phê ở một quán cóc ven đường... Sau một hồi tâm sự, mình nhìn ra “một cọng tóc công đức” nổi lên từ tâm thức vị HĐ ấy! Thế là mình quyết định đưa vị HĐ này vào quỹ đạo!

Ngặt nỗi, tuy trước khi gặp mình, vị HĐ này cũng có thời gian chừng bốn năm năm tu tập, nhưng kiến thức Phật đạo thì rất tạp nhạp, lơ tơ mơ, hiểu đâu sai đó... Mà thời gian quen mình lại quá ngắn, chưa kịp trang bị cho bạn ấy các kiến thức cơ bản... Nhưng, nhờ vị bằng hữu này là một kĩ sư công nghệ, mình lập tức khai thác nhanh chuyên môn của bạn ấy!

Mình hỏi bạn ấy:

− Bạn giảng giải cho mình, nguyên lí thu phát tín hiệu của chiếc điện thoại di động là như thế nào, có được không?

Thế là bạn ấy thao thao bất tuyệt về công nghệ!

Mình lại hỏi:

− Bạn có bao giờ tự hỏi, vì sao chiếc điện thoại di động cũng thu phát tín hiệu mà vẫn bất động, an nhiên... Còn con người ta, khi thu và phát tín hiệu lại bị dao động và phát sinh phiền não hay không?

Bạn ấy cười và bảo:

 − Thầy so sánh thú vị thiệt, chuyện này con chưa từng nghĩ... Thầy phân tích cho con nghe đi!

Thế là cơ duyên đã đến, mình giảng giải cho vị ấy cơ chế sinh tâm, sinh pháp của một hữu tình! Mình hỏi vị ấy:

 − Như vậy, bạn có nhận ra sự khác biệt về cơ chế hoạt động khi thu phát tín hiệu của người và máy hay không?

Bạn ấy trả lời:

− Con đã mơ hồ hiểu ra điều gì đó!

− Thế, muốn thu phát tín hiệu một cách rõ ràng mà không phát sinh phiền não, theo bạn thì ta nên thế nào?

− Chỉ thu phát tín hiệu, nhưng tắt nguồn tâm thức!

− Ha ha ha ha! Bạn hay đó! Ngay tại thời điểm này, bạn có thể tắt cái “nguồn tâm thức lu bu” của mình được hay không?

Bạn ấy ngồi chiêm nghiệm một hồi, rồi trả lời:

− Thưa Thầy được! Nhưng còn chập chờn và hay bị nhiễu!

Mình nói với bạn ấy:

− Mình truyền cho bạn một câu chơn ngôn... Bạn hãy tắt nguồn tâm thức, đồng thời dùng câu chơn ngôn này để hộ trì, nhằm giúp tâm thức tịch diệt những chập chờn do nhiễu loạn từ thấy nghe gây nên!

Câu chơn ngôn đó là: “Thuê bao quý khách vừa gọi tạm thời không liên lạc được, xin quý khách vui lòng gọi... lại... sau”!

Bạn có nhớ câu chơn ngôn này không?

− Thưa Thầy con nhớ rất rõ!

− Nào! Ngay từ bây giờ, bạn thử áp dụng nguyên lí tắt nguồn tâm thức và hộ trì bằng câu chơn ngôn đó, xem nó ra sao!

Thế là bạn ấy chìm trong công việc của bạn ấy, mình thì lặng lẽ bỏ đi đến một quán cà phê khác để nhâm nhi một mình!

Trong lúc nhâm nhi tách cà phê bốc khói, mình thầm nghĩ:

 − May thiệt! Nếu bạn ấy làm tài khôn trong lúc trao đổi, đặt ra câu hỏi: “Tu là biến mình thành chiếc điện thoại di động hay sao hả Thầy!” Chắc chắn mọi thứ đã hỏng bét rồi, người không làm tài khôn cũng có cái lợi của nó!

Chừng một giờ sau, mình trở lại quán cà phê, vị HĐ ấy vẫn còn chìm trong bất động!

Mình đánh động vị ấy, và hỏi:

− Thế nào, khả quan không?

Vị ấy chợt tỉnh và nói:

− Rất tốt Thầy ơi! Gần như đã tịch diệt đến 90% lăng xăng, phiền não!

− Tốt lắm! Tốt lắm!... Bạn có cảm nhận rõ những gì xảy ra chung quanh hay không?

− Cảm nhận mọi thứ xảy ra chung quanh rất rõ, nhưng tâm thức vắng lặng, không chút muộn phiền!

 − Bạn có thể duy trì được không?

− Mỗi lúc một tốt hơn! Con nghĩ là được! Không thành vấn đề! –

... Chiều hôm đó, mình lại gặp bạn ấy, và bạn ấy đã thật sự bay vào quỹ đạo! Mình lại tiếp tục giúp bạn ấy “mở nguồn”! Kể lại câu chuyện này, mình chợt nhớ câu chuyện Ngài Xá Lợi Phất và người đệ tử trẻ trao đổi với nhau khi gặp người vót tên và con kênh dẫn nước trên đường đi khất thực, hình ảnh người vót tên và con kênh dẫn nước đã giúp vị đệ tử trẻ chứng quả Giải Thoát ngay tại thời điểm ấy!

Thế đấy các bạn! Công đức hội đủ, thời cơ chín muồi, thiện xảo phương tiện, v.v... nếu khéo biết tận dụng, có thể giúp người bay vào quỹ đạo xuất thế ngay hiện tiền không một chút khó khăn!

Đây cũng là lí do vì sao, các câu nói như: “Phật pháp bất ly thế gian pháp” hay “Nhất thiết pháp, giai thị Phật pháp” ra đời!

Câu này có nghĩa là, “tạp” hay “xảo” là do người sử dụng, một pháp tự bản chất của nó chẳng có tính chất thế gian hay xuất thế! Giống như con dao, thiện hay ác là do người sử dụng!

Hơn bảy năm trôi qua! Sau bảy năm miệt mài ôn luyện giáo pháp kể từ ngày đọc câu “thần chú tắt nguồn”, giờ đây vị HĐ của ngày ấy đã trưởng thành rất nhiều trong Phật đạo, không muốn nói, là một trong những HĐ kiệt xuất của chúng ta!

Các bạn!

Bài viết chỉ giúp các bạn tham khảo, để thấy sự diệu dụng từ câu nói: “Phật pháp bất ly thế gian pháp” của người xưa!

Khi chưa thông đạt giáo pháp, khi chưa biết tâm người, khi chưa thấy được lúc nào là thời cơ, khi chưa nắm vững kĩ thuật khai thị, khi chưa nhìn ra sợi tóc công đức của người nổi lên khi kẻ ấy bị chìm, v.v...

Xin các bạn “ĐỪNG DÙNG THỬ” câu chuyện này!; “DÙNG THỬ”, chẳng những nó không đem đến lợi ích, mà có thể khiến người phát sinh tà kiến!

“Độ ta xong, mới độ đến nàng...

Ta còn chìm nghỉm, đừng màng... độ... ai”! (08/07/2019)